بررسی وضعیت آلودگی ناشی از فلزات سنگین در خاک اطراف کارخانۀ پتروشیمی و پالایشگاه مجاور پناهگاه حیات وحش قمیشلو

افزایش غلظت فلزات سنگین همچون سرب، کادمیوم، نیکل، کروم و روی زیان‌های قابل ملاحظه‏ای بر خاک و محیط زیست دارد. این عناصر برای انسان و حیات وحش نیز زیان‌بارند. منشأ برخی از این ترکیبات خطرناک کارخانه‏های پتروشیمی، پالایشگاه و نیروگاه‏هاست که سبب افزایش ترکیبات سرطان‏زا و نژندزا به محیط زیست است. هدف از مطالعۀ حاضر بررسی آلودگی خاک به عناصر سنگین ناشی از پالایشگاه، نیروگاه و پتروشیمی اصفهان در مجاورت پناهگاه حیات وحش قمیشلو است. در این مطالعه، 25 نمونه خاک از شعاع 5/1 کیلومتری اطراف صنایع برداشت شد. مقادیر زمینه با حفر پروفیل خاک و نمونه‏‏برداری از لایه‏های عمقی مواد مادری خاک تخمین زده شد. فلزات سنگین با روش ایزو 11466 استخراج و سپس با دستگاه جذب اتمی شعله‏ای مدل Analytic jena- 350 اندازه‏گیری شد. شاخص‏های Igeo و PIi محاسبه و مقایسه شد. مقادیر شاخص‏ها از زیاد به کم ترتیب؛ کادمیوم، سرب، نیکل، روی و کروم به دست آمد. نتایج مقایسۀ شاخص‏ها نشان داد، در شرایط یکسان از نظر غلظت آلاینده، شاخص Igeo، آلودگی را در کلاس‏های پایین‏تری نسبت به PIi طبقه‏بندی می‏کند. علاوه بر آن نتایج نشان‌دهندۀ اختلاف دو شاخص mCd و IPI نیز در کلاس‏های کم آلودگی است. در سایر طبقات کلاس‏بندی آلودگی (متوسط و زیاد)، هر دو شاخص انطباق مناسبی دارد. مطابق نتایج پژوهش، حواشی صنایع پتروشیمی، پالایشگاه و نیروگاه، شاخص IPI آلودگی در دامنۀ متوسط تا زیاد برآورد شد در حالی است که با توجه به شاخص اصلاح‌شده درجۀ آلایندگی mCd کلاس کیفی آلودگی کم تا متوسط است.‌